Php Dersleri (8.Bölüm)

PHP'nin Yapı Taşları


PHP, bir programlama dili olarak, değişkenler, değişkenlerin değerleriyle bir işlem yapmayı sağlayan işlemciler, işlemcilerle oluşturulan deyimler ve nihayet bunların tümünü toplu olarak kullanmamızı sağlayan işlevlere (fonksiyonlara) sahiptir. PHP, nesne-yönelimli (object-oriented) bir dil olduğu için, nesne oluşturma imkanına ve bunların kullanılmasını sağlayan metodlara da sahiptir.

Bütün bu imkanları kullanarak, PHP ile bir veritabanından veri alarak, bunları HTML etiketlerinin değerleri olarak kullanabiliriz; Web sitemizi ziyaret eden kişilerden bilgi alabiliriz, bu bilgilerle işlemler yapabiliriz. PHP'nin çeşitli komutlarını, deyimlerini ve fonksiyonlarını kullanarak, programımızın çalıştığı Web sunucusunun bulunduğu bilgisayara da çeşitli dosya işlemleri yaptırabiliriz.


PHP programını durdurmak


Şimdi belki PHP'yi durdurmayı hiç düşünmüyorsunuz; ama ilerde bir fonksiyonun vereceği sonucun bütün programın durdurulmasını gerektiği zamanlar olabilir. PHP'nin resmi el kitabına bile ilk baskısında konulması unutulmuş olan programı durdurma komutu, exit kelimesidir; hiç bir parametre almadan çalışır.

Bu tür karmaşık uygulamalara geçebilmek için önce, PHP dilinin unsurlarını biraz yakından inceleyelim.


Değişkenler


Programcılıkta işlemlerimizi değişkenlerle yaparız. Değişkeni bir kap gibi düşünebilirsiniz. Sözgelimi "Gün," değişkenin adı ise bu değişkenin değeri Pazar, Pazartesi, Salı, vd., olabilir. Her değişken, türüne göre, ya bir ya da daha fazla değer tutar. Adından da anlaşılacağı gibi değişkenin değeri değişir! Bu değişikliği biz yapabiliriz; programın kendisi yapabilir.

PHP'de de, bir çok başka bilgisayar programlama dilinde olduğu gibi değişkenlerin içine bir değer konmadan önce tanımlanması mümkündür; fakat gerekli değildir. Değişkenleri adının önüne $ işareti koyarak tanımlarız:

PHP- Kodu:

$adi;
$soyadi;
$123;
$sevdigiRenk;


Değişkenler, harf, rakam veya alt çizgi (_) ile başlayabilirler; bu karakterleri içerebilirler; ama içinde boşluk veya diğer işaretler bulunamaz. PHP değişkenleri her türlü değişken tutabilirler: bir değişkenin adının yazılış şekli onun tutabileceği değerin niteliğini belirlemez. Dolayısıyla, "$adi" değişkenin değeri "Batuhan" da olabilir, "1255" de olabilir.
PHP'de genellikle değişkenleri değerini atayarak belirleriz:


PHP- Kodu:

$adi = "Batuhan";
$soyadi = "Kırımlı";
$123 = 123;
$sevdigiRenk = "yeşil";


Değişkenler, kullanıldıkları işleme, taşıdıkları değeri verirler:

PHP- Kodu:

print $adi;


komutu, eğer değeri "Batuhan" ise "Browser penceresine "Batuhan" kelimesini yazdırır. PHP'de özel bir değişkene değişken adı olarak kullanılacak değerleri de atayabiliriz:

PHP- Kodu:

$adi = "Batuhan";
$degisken = "adi";
print $$degisken;


Burada Browser penceresine yine "Batuhan" kelimesi yazılacaktır; çünkü PHP $degisken adlı değişkenin "adi" adlı değişkeni tuttuğunu bilecek ve iki Dolar işaretini görünce, $degisken'in değerini değil, onun tuttuğu değişkenin değerini yazacaktır. Bu, size şu anda karışık görünebilir. Daha sonra döngüleri gördüğümüzde bu tekniği bir satırlık kod ile yüzlerce değeri yazdırmakta kullanacağız. Bu teknik şöyle de kullanılabilir:

PHP- Kodu:

$degisken = "adi";
$$degisken = "Batuhan";
print "$adi";
print $$degisken;
print "${$degisken}";
print "${'adi'}";


Buradaki dört "print" komutu da Browser'a "Batuhan" kelimesini yazdıracaktır. PHP'de bir değişkenin tuttuğu değer, bir başka değişkene atanabilir. Bu ya duragan, ya da dinamik olarak yapılır. Duragan yöntemde:

PHP- Kodu:

$birinci_degisken = "Samet";
$ikinci_degisken = $birinci_degisken;
$birinci_degisken = "Serkan";
print $ikinci_degisken;


Buradaki "print" komutu Browser penceresine "Batuhan" kelimesini yazdıracaktır. İki değişken arasındaki değer alış-verişi birinci değişkenin tuttuğu değeri değiştirmeden önce olduğu için, ikinci değişken birinci değişkenin ilk değerini almış oldu. Fakat kimi zaman iki değişken arasındaki değer alış-verişi sürekli (dinamik) olsun isteriz. PHP, buna, ilk atama sırasında & işareti kullanırsak izin verir:

PHP- Kodu:

$birinci_degisken = "Samet";
$ikinci_degisken = &$birinci_degisken;
$birinci_degisken = "Serkan";
print $ikinci_degisken;


Buradaki "print" komutu ise Browser penceresine "Samet" kelimesini yazdıracaktır. Çünkü iki değişken arasındaki değer alış-verişi birinci değişkenin tuttuğu değeri değiştirmeden önce halde, ikinci değişkene birinci değişkenin değerini dinamik olarak atamış olduk. Atama işlemi sırasında & işareti kullandığımız için, birinci değişkenin değeri değiştiğinde ikinci değişkenin de değeri değişecektir.